کتاب گلشن راز
کتاب گلشن راز يكى از ارزنده ترين و دلپذيرترين منظومه هاى عرفانى است كه به زبان فارسى، توسط شيخ محمود شبسترى سروده شده است.
ساختار کتاب گلشن راز
كتاب، پاسخ به هفده سؤال منظوم است كه امير سيد حسين حسينى هروى، صوفى معروف، به وسيله ى يكى از شاگردان خود از استاد شبسترى كه ظاهراً شيخ بهاء الدين يعقوب تبريزى است، پرسيده است
شيخ محمود به اشارت او فى المجلس، هر بيتى را به بيتى جواب گفته و بعد از آن، به درخواست همان استاد، بيتهايى به ابيات سابق افزوده تا منظومه ى گلشن راز پديد آمده است.
تعداد ابيات اين منظومه، 993 بيت است كه در قالب مثنوى و در بحر هزج مسدس مقصور يا محذوف سروده شده است.
محتوای کتاب گلشن راز
با اينكه اين كتاب از جنبه ى كمى، نسبتاً كوتاه و مختصر است، اما از جنبه ى كيفى و معنوى بسيار پرمغز و جذاب است و يك دوره عرفان نظرى و تعاليم ابن عربى را در قالب شعر فارسى بيان نموده است.
شهرت اين منظومه، مرهون جنبه هاى عرفانى آن است؛
به طورى كه هر كس با تصوف و عرفان، بلكه با شعر فارسى آشنايى دارد، نام آن را شنيده و احياناً ابياتى از آن را به سينه سپرده است و حتى در خارج از ايران نيز مشهور و معروف است و برخى از مستشرقين، آن را ترجمه كرده و يا بر آن شرح نوشته اند.
کتاب گلشن راز
در حقيقت جامعترين و در عين حال موجزترين اثرى است كه با زبان رمز و اشاره، آراء و اقوال صوفيه را در مسائل مختلف مربوط به فكر، نفس، معرفت، وحدت و كثرت عوالم، اطوار وجود، سير و سلوك، قرب و بعد و سير در انفس با نهايت دقت و ايجاز تفسير كرده است
به سبب لطف و دقتى كه در بيان آن به كار رفته، چنان در نزد صوفيه مقبول شده است كه در عصر صفويه گهگاه به منزله ى زبده ى تمام تعاليم صوفيه تلقى مى شده و بسيارى از اهل معرفت در شرح و تفسير مطالب و نكات مبهم و مشكل آن اهتمام ورزيده اند.
تأثيرپذيرى شبسترى از شخصيت و افكار و انديشه هاى شيخ فريد الدين عطار نيشابورى و حتى زبان و سبك شعرى او بيش از ساير شعراست
با اينكه شبسترى با افكار و آثار محى الدين و برخى ديگر از علما و عرفا آشنايى كامل داشته است و از افكار و انديشه هاى آنها متأثر و
بهره مند شده است،
اما انس و الفتى خاص و توجه و علاقه ى فراوانى به آثار شيخ فريد الدين داشته است؛ به طورى كه تأثير ذهن و زبان عطار در گلشن راز و ديگر آثار شبسترى به خوبى نمايان است.
عناوين كتاب کتاب گلشن راز عبارتند از:
1. در معنى تفكر؛
2. كدامين تفكر، شرط راه است؛
3. توضيح« من وجودى» انسان؛
4. سالك حقيقى كيست؛
5. ظهور سر وحدت بر سالك؛
6. سبب اتحاد عارف و معروف؛
7. راز« انا الحق گويى»؛
8. سير و سلوك و اصل حقيقى؛
9. شرح قرب و بعد به حق تعالى؛
10. لفظ و كلام گوهر درياى وجود؛
11. جزء افزون از كل؛
12. پيوستگى قديم و حادث؛
13. اشارات ارباب معانى؛
14. اشارات اهل كشف و شهود؛
15. بت و زنار و ترسايى.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.